پول (Money)
پول در تعریف ابتدایی آن شیء، یا وسیلهای چیزیست که انسانها برای تسهیل در تبادل خدمات و کالاها در راستای رفع نیازها و خواستههای خود استفاده میکنند. در گذشتههای دور، کالاها معمولاً بهعنوان پول مورد استفاده قرار میگرفتند و در بسیاری کشورهای جهان طلا و نقره بهعنوان پول رایج بودند. در جوامع اولیه معمولاً مبادله کالا به صورت مبادله پایاپای انجام میگردید. در چنین سیستمی معمولاً مقدار معینی از یک کالا با مقدار معینی از کالای دیگر به صورت پایاپای مبادله میگردید. این سیستم تنها در اجتماعهای کوچک قابل استفادهاست و با بزرگتر شدن جوامع انسانی نیاز به مبادله به وسیله پول شکل گرفت. در حال حاضر تقریباً تمام پول مورد استفاده در تمامی کشورهای دنیا اصطلاحاً پول بیپشتوانهاست که کنترل ارزش آن در اختیار حکومت است و به مقدار مشخصی از طلا وابسته و متصل نیست. در بین قرنهای ۱۷ تا ۱۹ میلادی در بیشتر کشورهای اروپایی استاندارد طلا مورد استفاده بود که در آن پول کاغذی دارای ارزش معین و ثابتی نسبت به طلا بود. بعد از جنگ جهانی دوم در کنفرانس برتون وودز بیشتر کشورهای دنیا بهاستفاده از پول فیات که به دلار آمریکا ثابت شده بود روی آوردند و دلار آمریکا تنها پولی بود که ارزش آن نسبت به طلا ثابت شده بود. در سال ۱۹۷۱ و در زمان ریچارد نیکسون آمریکا به صورت یکطرفه پیمان برتون وودز را لغو نمود و از این زمان به بعد تمامی پول مورد استفاده در دنیا تبدیل به پول فیات (Fiat currency) گردید. پول فیات توسط حکومت پشتیبانی میشود.
- در کارکرد اول پول وسیله مبادلهاست. یک کشاورز میتواند گندم خود را به یک مشتری بفروشد و از او پول بگیرد و همان پول را در ازای خرید میوه به باغدار بدهد.
- کارکرد دوم پول، شمارندگی آن است. بدین منظور، پول کمیتی گسسته را به هر کالا یا خدمت نسبت میدهد
- کارکرد سوم پول ذخیرهسازی ارزش است. با کمک پول، یک تولیدکننده میتواند محصول تولیدی خود را بفروشد و پول حاصل از فروش آن را در آینده خرج کند؛ آیندهای که اگر میخواست تا آن زمان صبر کند، محصول از بین میرفت و دیگر ارزشی برای فروش و مبادله نداشت.
در مفهوم اقتصادی پول واحدی برای اندازهگیری تولید اقتصادی و نیز واحدی برای ذخیره ارزش اقتصادی میباشد.
مردم نیز به اعتبار سیاسی حاکم و تولید ناخالص داخلی، پول چاپ شده را برای مبادله معتبر میدانند. به تبع آن، هر چه از اعتبار و اقتدار سیاسی حاکم بر کشور نزد مردم کم شود یا تولید ناخالص داخلی پایین بیاید، اعتبار پول نزد مردم کاهش مییابد و از کارایی پول به عنوان وسیله مبادله کم میشود.