اهرم (Leverage)
اهرم اصطلاحی است برای اشاره به نوعی روش تکثیر کردن سود یا زیان. به عبارت دقیقتر اهرم به معنی قرض کردن پول به منظور چند برابر کردن درآمد حاصل از دادوستد است.
فرض کنید ۱۰ دلار دارید و با آن معاملهای میکنید که یک دلار سود خالص برای شما به ارمغان میآورد. سپس به یک کارگزار رجوع کرده و ۹۰ دلار از او قرض میگیرید. اینبار معامله مشابهی انجام میدهید اما اینبار ۱۰۰ دلار وارد معامله میکنید و از این طریق ۱۱۰ دلار بهدست میآورید. سپس ۹۰ دلاری که قرض کرده بودید را به کارگزار پس میدهید، ۱۰ دلار اولیهتان را هم به جیب بازگردانده و ۱۰ دلار سود خالص در دست خواهید داشت. با این روش برای خود یک اهرم مالی ایجاد کردهاید. البته در مثال قبل هزینه لازم برای قرض کردن پول حذف شدهاست که در موارد واقعی باید در نظر گرفته شود.
روشهای معمول کسب اهرم، قرض گرفتن پول، خریدن دارایی ثابت و استفاده از ابزار مشتقهاست.
یک شرکت دولتی با قرض گرفتن پول، برای موجودی اش اهرم میسازد. هرچه پول بیشتری قرض بگیرد به سرمایه کمتری نیاز دارد، بنابرین هر سود یا ضرری روی پایه کوچکتری بدست آمده و نتیجتاً نسبت بزرگتری میسازد.
یک مؤسسه تجاری با خریدن دارایی ثابت، میتواند برای عایدیاش اهرم ایجاد کند. این کار نسبت دارایی ثابت را در ترکیب سرمایه شرکت در مقابل متغیرها و هزینهها زیاد خواهد کرد؛ به این معنی که تغییری کوچک در عایدی، تغییر بزرگی در سود عملیاتی به وجود میآورد. دارایی ثابت به دارایی مشهودی که در واحد تجاری مورد استفاده قرار میگیرد و دارای ماهیتی دائمی یا نسبتاً ثابت است، گفته میشود. داراییهای مذکور، بهاستثنای زمین به مرور فرسوده یا در اثر گذشت زمان غیرقابل استفاده میشوند. در این صورت اصطلاحاً گفته میشود که داراییها مستهلک شدهاند.
شرکتهای پوشش سرمایه اغلب برای داراییهایشان با استفاده از ابزارهای مشتقه اهرم به وجود میآورند، برای مثال یک چنین شرکتی میتواند با صرف ۱ میلیون دلار حاشیه سرمایه، به معامله نفت خام به ارزش ۲۰ میلیون دلار بپردازد و از این طریق سود و زیان عایدش شود.